Na wroc\u0142awski Rynek trafi\u0142 dopiero w 1956 roku. Dlatego\u00a0przypominamy, jak to by\u0142o z pomnikiem Aleksandra hrabiego Fredry, zanim pojawi\u0142 si\u0119 w stolicy Dolnego \u015al\u0105ska.<\/b><\/p>\n
Pomnik wykonany zosta\u0142 jeszcze w XIX wieku. To w\u0142a\u015bnie w\u00f3wczas, na zlecenie Lwowskiego Ko\u0142a Literacko-Artystycznego w\u0142oski rze\u017abiarz, niejaki Leonardo Marconi stworzy\u0142 odlany z br\u0105zu pos\u0105g. \u015arodowisko literat\u00f3w, tak licznie reprezentowane przecie\u017c w polskim jeszcze Lwowie, by\u0142o \u015bwiadkiem ods\u0142oni\u0119cia pomnika na placu Akademickim (kt\u00f3ry dzi\u015b nosi nazw\u0119 Prospektu Szewczenki). 24 pa\u017adziernika 1897 w obecno\u015bci samego marsza\u0142ka krajowego Stanis\u0142awa Badeni, pos\u0105g ujrza\u0142 \u015bwiat\u0142o dzienne.<\/p>\n
Sk\u0105d jednak Wroc\u0142aw? Losy pisarza z Dolnym \u015al\u0105skiem splot\u0142y si\u0119 w 1813 roku. W\u00f3wczas, jako kapitan sztabowy wojsk Ksi\u0119stwa Warszawskiego zjawi\u0142 si\u0119 we Wroc\u0142awiu, jednak nie by\u0142y to szcz\u0119\u015bliwe czasy w \u017cyciu m\u0142odego wci\u0105\u017c Fredry (pisarz mia\u0142 wtedy 20 lat). Napoleon zacz\u0105\u0142 ponosi\u0107 kolejne pora\u017cki, a zapatrzenie m\u0142odego wojaka we francuskiego dyktatora zacz\u0119\u0142o topnie\u0107. Warto wiedzie\u0107, \u017ce Fredro kilkadziesi\u0105t lat p\u00f3\u017aniej zawita\u0142 z powrotem do Wroc\u0142awia. Nosi\u0142 si\u0119 nawet z zamiarem osiedlenia w stolicy Dolnego \u015al\u0105ska.<\/p>\n
Ostatecznie nie zamieszka\u0142 we Wroc\u0142awiu, ale zamiast Aleksandra Fredry, do Wroc\u0142awia trafi\u0142 jego pomnik. Zanim jednak lwowiacy, \u201edzi\u0119ki Nikicie Chruszczowowi\u201d, musieli odda\u0107 pomnik, ten trafi\u0142 do Wilanowa. Tam zdecydowano, \u017ce trafi do Wroc\u0142awia. W 1956 roku w ko\u0144cu zawita\u0142 na Dolny \u015al\u0105sk i tak ju\u017c zosta\u0142. \u00a0Andrzej Walig\u00f3rski napisa\u0142:<\/p>\n
\u201eW zdarze\u0144 i wydarze\u0144 t\u0142oku,<\/p>\n
W wirze pokut i spowiedzi,<\/p>\n
Jeden Fredro na swym sto\u0142ku,<\/p>\n
Od lat wielu twardo siedzi\u201d.<\/p>\n
I rzeczywi\u015bcie. Min\u0119\u0142o ponad 60 lat, a hrabia wci\u0105\u017c w niezmienionej pozycji obserwuje przechodni\u00f3w na wroc\u0142awskim rynku. Co ciekawe cz\u0119\u015b\u0107 cia\u0142a Fredry, tak\u017ce znajduje si\u0119 we Wroc\u0142awiu. Jest to\u2026 kciuk prawej r\u0119ki, kt\u00f3ry do Wroc\u0142awia przywi\u00f3z\u0142 profesor Bogdan Zakrzewski, fredrolog Uniwersytetu Wroc\u0142awskiego. Kciuk spoczywa w miedzianym puzderku w ko\u015bciele pw. \u015aw. Maurycego przy ul. Romualda Traugutta.<\/p>\n
Fredro pozosta\u0142 \u017cywy w pami\u0119ci wroc\u0142awian tak\u017ce dzi\u0119ki publikacjom. Profesor Marian Ursel, historyk literatury Uniwersytetu Wroc\u0142awskiego, w\u0142a\u015bnie Fredrze po\u015bwi\u0119ci\u0142 swoje dwie publikacje: \u201eFredrowskie teatralizacje. Studia i szkice\u201d, a tak\u017ce \u201eAleksander Fredro. Na scenie \u017cycia i teatru.\u201d Sam profesor Ursel powiedzia\u0142 zreszt\u0105, \u017ce \u201eFredro uwa\u017ca\u0142 dobrych aktor\u00f3w za wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rc\u00f3w sukcesu teatralnego.<\/em>\u201d<\/em><\/em><\/p>\n Aleksander Fredro, nie tylko dzi\u0119ki pomnikowi sta\u0142 si\u0119 z pewno\u015bci\u0105 jednym z g\u0142\u00f3wnych aktor\u00f3w powojennego Wroc\u0142awia. I jest nim do dzisiaj \u2013 co wi\u0119cej, rezyduje w samym sercu miasta, bo przy Ratuszu.<\/em><\/strong><\/em><\/p>\n \n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Na wroc\u0142awski Rynek trafi\u0142 dopiero w 1956 roku. Dlatego\u00a0przypominamy, jak to by\u0142o z pomnikiem Aleksandra hrabiego Fredry, zanim pojawi\u0142 si\u0119 w stolicy Dolnego \u015al\u0105ska.<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":41000,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_exactmetrics_skip_tracking":false,"_exactmetrics_sitenote_active":false,"_exactmetrics_sitenote_note":"","_exactmetrics_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[57,22],"class_list":["post-40999","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-wiadomosci","tag-kultura","tag-rzezba"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/40999"}],"collection":[{"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=40999"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/40999\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":41002,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/40999\/revisions\/41002"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/41000"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=40999"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=40999"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/vvena.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=40999"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}Filip Macuda<\/pre>\n