Kamie\u0144 w\u0119gielny pod budow\u0119 pa\u0142acu po\u0142o\u017cono w 1838 roku, a jej fina\u0142 mia\u0142 miejsce w 1872 roku. W 1946 roku, za spraw\u0105 sowieckich so\u0142dat\u00f3w, budowla uleg\u0142a najpierw kradzie\u017cy, dewastacji, a potem po\u017carowi. Przez kolejne dekady by\u0142a szabrowana i popada\u0142a w ruin\u0119. Przez ca\u0142y powojenny okres przechodzi\u0142a z r\u0105k do r\u0105k, a\u017c wreszcie w 2012 roku sta\u0142a si\u0119 w\u0142asno\u015bci\u0105 samorz\u0105du gminy Kamieniec Z\u0105bkowicki. Od tego czasu z roku na rok post\u0119puje odbudowa, odtwarzanie i rewitalizacja kompleksu pa\u0142acowo-parkowego, kt\u00f3rego tw\u00f3rczyni\u0105 i fundatork\u0105 by\u0142a niderlandzka kr\u00f3lewna Marianna Ora\u0144ska<\/strong>. Historia pa\u0142acu i parku toczy si\u0119 zatem na naszych oczach.<\/span><\/p>\n Nie spos\u00f3b w kr\u00f3tkiej medialnej relacji uj\u0105\u0107 gigantycznego kapita\u0142u, jaki wykreowa\u0142 t\u0119 przestrze\u0144 \u2013 wyj\u0105tkow\u0105 w skali regionu, kraju i kontynentu. Obejmuje ona walory krajobrazowo-przyrodnicze oraz unikatowo\u015b\u0107 architektury. To tak\u017ce geniusz projektant\u00f3w, budowniczych, tw\u00f3rc\u00f3w sztuki pi\u0119knej i u\u017cytkowej, kt\u00f3rych wyobra\u017ani, umys\u0142om, wiedzy i umiej\u0119tno\u015bciom zawdzi\u0119czamy skarbnic\u0119 dzie\u0142 sakralnych i \u015bwieckich. Nie spos\u00f3b nie dostrzec trwaj\u0105cych po dzisiejsz\u0105 dob\u0119 owoc\u00f3w pracowito\u015bci i profesjonalizmu mnich\u00f3w, ogrodnik\u00f3w, in\u017cynier\u00f3w, rzemie\u015blnik\u00f3w, robotnik\u00f3w skupionych nad tym, by zostawi\u0107 po sobie to, co najpi\u0119kniejsze, najlepsze i najtrwalsze. Na szczycie tej piramidy wspania\u0142ych uwarunkowa\u0144 naturalnych i wielu sprzyjaj\u0105cych okoliczno\u015bci jest cz\u0142owiek \u2013 to Marianna Ora\u0144ska <\/strong>zapragn\u0119\u0142a i w\u0142a\u015bnie w tym miejscu za\u0142o\u017cy\u0142a rezydencj\u0119, kt\u00f3ra ma ju\u017c ponad 150 lat. Wsp\u00f3\u0142cze\u015bnie to Kamieniec Z\u0105bkowicki \u2013 od 2021 roku miasto, kt\u00f3rego spo\u0142eczno\u015b\u0107 piastuje nadzwyczajnie cenny skarb z przesz\u0142o\u015bci. Historia tej miejscowo\u015bci to ju\u017c 928 lat.<\/span><\/p>\n Kiedy czas, niszczyciel wszystkich ziemskich dzie\u0142, przeka\u017ce to przes\u0142anie przysz\u0142ym pokoleniom, niech silny i trwa\u0142y nar\u00f3d zachowa wolno\u015b\u0107, o kt\u00f3r\u0105 walczyli jego przodkowie<\/em> <\/span>\u2013 s\u0142owa Marianny Ora\u0144skiej<\/strong> odnosi\u0142y si\u0119 do narodu niemieckiego. Dzisiaj to Polakom przypad\u0142 udzia\u0142 w \u0142a\u0144cuchu dziej\u00f3w za\u0142o\u017cenia pa\u0142acowo-parkowego w Kamie\u0144cu Z\u0105bkowickim. Utworzony tu zosta\u0142 w 2014 roku park kulturowy pod nazw\u0105 \u201eWzg\u00f3rze Zamkowe oraz Dolina Budz\u00f3wki i Nysy K\u0142odzkiej\u201d. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda<\/strong> ustanowi\u0142 w 2024 roku Pomnik Historii obejmuj\u0105cy pa\u0142ac, park i zesp\u00f3\u0142 obiekt\u00f3w pocysterskich, w tym ko\u015bci\u00f3\u0142 parafialny i siedzib\u0119 oddzia\u0142u Archiwum Pa\u0144stwowego. Wszystko to stanowi per\u0142\u0119 w koronie materialnego dziedzictwa kultury Dolnego \u015al\u0105ska, Polski i Europy. Kontynuacja odtwarzania i rewitalizacji, ca\u0142ego zasobu (o ile b\u0119d\u0105 podtrzymane) predestynuje t\u0119 nasycon\u0105 wieloma walorami przestrze\u0144 do znalezienia si\u0119 na Li\u015bcie \u015awiatowego Dziedzictwa UNESCO.<\/span><\/p>\n Z okazji 150-lecia wybudowania Pa\u0142acu Marianny Ora\u0144skiej (7 maja 2022 roku w Kamie\u0144cu Z\u0105bkowickim) odby\u0142a si\u0119 konferencja popularno-naukowa. Dziesi\u0119\u0107 referat\u00f3w wyg\u0142oszonych przez ekspert\u00f3w i praktyk\u00f3w z wielu dziedzin wype\u0142ni\u0142o publikacj\u0119 pokonferencyjn\u0105, kt\u00f3ra ukaza\u0142a si\u0119 w 2024 roku. Ksi\u0105\u017cka pt. \u201e150 lat Pa\u0142acu w Kamie\u0144cu Z\u0105bkowickim\u201d ukaza\u0142a si\u0119 sumptem gminy Kamieniec Z\u0105bkowicki. Jest przede wszystkim esencj\u0105 rzetelnie opracowanej wiedzy o ca\u0142ym za\u0142o\u017ceniu pa\u0142acowo-parkowym i edytorsko wysmakowanym przewodnikiem po skarbach Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego. <\/span><\/p>\n <\/p><\/blockquote>\n W wypowiedzi dla portalu SudeckieFakty.pl z 2 lipca 2014 roku w\u0142odarz stwierdzi\u0142\u00a0mi\u0119dzy innymi: Dobra przysz\u0142o\u015b\u0107 dla mieszka\u0144c\u00f3w Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego to status miasta i pe\u0142na renowacja Pa\u0142acu Marianny Ora\u0144skiej. Jedno i drugie wyzwanie dzisiaj jawi si\u0119 jako odleg\u0142y plan, ale w\u0142a\u015bnie si\u0119ganie w dalek\u0105 przysz\u0142o\u015b\u0107 wyznacza w\u0142a\u015bciwe cele na dzisiaj<\/em>. Dziesi\u0119\u0107 lat p\u00f3\u017aniej zada\u0142em mu proste pytanie o to, dlaczego podj\u0105\u0142 si\u0119 ryzykownego wyzwania, jakim jest pe\u0142na odnowa kamienieckiego pa\u0142acu i parku<\/span>.<\/span><\/p>\n W mojej \u015bwiadomo\u015bci jako mieszka\u0144ca, widok zrujnowanego pa\u0142acu sprawia\u0142, \u017ce w g\u0142\u0119bi serca uwa\u017ca\u0142em ten stan za niedopuszczalny. Nie mia\u0142em wtedy mocy sprawczej w samorz\u0105dzie Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego, ale utwierdza\u0142em si\u0119 w przekonaniu, \u017ce ten katastrofalny stan nie mo\u017ce trwa\u0107 nadal. Ju\u017c jako w\u00f3jt, p\u00f3\u017aniej jako burmistrz, wcze\u015bniejsze przemy\u015blenia postanowi\u0142em przeku\u0107 w motywacj\u0119 do dzia\u0142ania. Odnowa Pa\u0142acu Marianny Ora\u0144skiej, parku oraz kompleksu pocysterskiego sta\u0142y si\u0119 elementami szerokiego i realizowanego konsekwentnie planu modernizacji ca\u0142ej gminy Kamieniec Z\u0105bkowicki. S\u0105 te\u017c symbolem zmian, kt\u00f3rych nie mo\u017cna odwr\u00f3ci\u0107 bez ryzyka cofni\u0119cia rozwoju naszej spo\u0142eczno\u015bci. By\u0142o bardzo du\u017co przeciwno\u015bci. Teraz widzimy wszyscy, i\u017c by\u0142o warto ten wysi\u0142ek podj\u0105\u0107 i nale\u017cy go kontynuowa\u0107. Dzi\u0119ki temu dzie\u0142u samorz\u0105d naszej gminy jest rozpoznawalny w Polsce, jest widoczny w Europie. Nast\u0119pne lata pozwol\u0105 \u2013 je\u015bli prace b\u0119d\u0105 trwa\u0107 w dotychczasowym tempie \u2013 na ubieganie si\u0119 o miejsce Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego na Li\u015bcie \u015awiatowego Dziedzictwa UNESCO. Niezale\u017cnie od tego ambitnego zamierzenia \u2013 jako mieszka\u0144cy \u2013 b\u0119dziemy mie\u0107 coraz wi\u0119ksz\u0105 satysfakcj\u0119, maj\u0105c tak wspania\u0142e miejsca przyci\u0105gaj\u0105ce turyst\u00f3w, historyk\u00f3w, tw\u00f3rc\u00f3w kultury, ale tak\u017ce inwestor\u00f3w upatruj\u0105cych u nas pola aktywno\u015bci gospodarczej. M\u00f3wi\u0105c pro\u015bciej: b\u0119dziemy mie\u0107 wiele powod\u00f3w do zadowolenia, \u017ce stali\u015bmy si\u0119 dzi\u0119ki historii gospodarzami tak cennego miejsca<\/em><\/span> \u2013 m\u00f3wi\u0142 Marcin Czerniec<\/strong>, z kt\u00f3rym rozmawia\u0142em podczas d\u0142ugiego spaceru po pa\u0142acu i parku 2 maja 2024 roku.<\/span><\/p>\n Od 2010 roku, gdy rada gminy podj\u0119\u0142a uchwal\u0119 o przej\u0119ciu i rewitalizacji kompleksu pa\u0142acowo-parkowego Marianny Ora\u0144skiej, do roku 2024, gdy samorz\u0105d Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego ma ju\u017c status gminy miejsko-gminnej, zmiany na obszarze parku kulturowego, obecnie Pomnika Historii sprawi\u0142y, \u017ce jest to przestrze\u0144, do kt\u00f3rej z roku na rok przybywa coraz wi\u0119cej turyst\u00f3w spragnionych kontaktu z malowniczym krajobrazem, wspania\u0142\u0105 architektur\u0105 i pi\u0119knem przyrody. Jednym z najnowszych akcent\u00f3w by\u0142o relacjonowane w portalu SudeckieFakty.pl<\/a> udost\u0119pnienie mieszka\u0144com i go\u015bciom Barokowego Ogrodu Opata na terenie dawnego klasztoru zakonu cysters\u00f3w. Wydarzenie to symbolicznie wyra\u017ca pietyzm w odtwarzaniu dar\u00f3w przesz\u0142o\u015bci i kierowaniu ich ku nast\u0119pnym pokoleniom. Uda\u0142o si\u0119 bowiem na powierzchni oko\u0142o 5000 metr\u00f3w kwadratowych przywr\u00f3ci\u0107 zamys\u0142 pracowitych mnich\u00f3w sprzed ponad 200 lat i jednocze\u015bnie zaoferowa\u0107 wsp\u00f3\u0142cze\u015bnie przybywaj\u0105cym zetkni\u0119cie z bior\u00f3\u017cnorodno\u015bci\u0105 oraz relaks w takiej w\u0142a\u015bnie naturalnie pi\u0119knej oazie przyrody.<\/span><\/p>\n Przywr\u00f3cony do pi\u0119kna zak\u0105tek usytuowany w pobli\u017cu Archiwum Pa\u0144stwowego to czaruj\u0105ce rze\u017aby, alejki, \u0142aweczki i ozdobne o\u015bwietlenie. Ca\u0142o\u015b\u0107 wygrodzona, aby spacerowicze mogli tu po prostu odetchn\u0105\u0107 przyrod\u0105, krajobrazem i cisz\u0105. To zaledwie fragment bogatego zasobu i do\u015bwiadczenia, jaki zostawili po sobie cystersi, kt\u00f3ry teraz jest ju\u017c dost\u0119pny dla mieszka\u0144c\u00f3w i go\u015bci Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego. Barokowe Ogrody Opata s\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 obszaru ustanowionego Pomnikiem Historii. Rewitalizacja to nie tylko odtworzenie przestrzeni, ale tak\u017ce nadanie jej nowego \u017cycia, a nast\u0119pnie jego podtrzymywanie i rozw\u00f3j. Niech tak b\u0119dzie ku rado\u015bci wszystkich przybywaj\u0105cych w to miejsce os\u00f3b<\/em><\/span> \u2013 podsumowa\u0142 d\u0142ugo oczekiwane zako\u0144czenie prac Marcin Czerniec<\/strong>. \u00a0<\/span><\/p>\n Ostatni z wymienionych rozdzia\u0142\u00f3w ksi\u0105\u017cki \u201e150 lat Pa\u0142acu w Kamie\u0144cu Z\u0105bkowickim\u201d skupi\u0142 moj\u0105 uwag\u0119 najbardziej. Jest \u2013 dzi\u0119ki cytowanym fragmentom list\u00f3w Marianny Ora\u0144skiej<\/strong> najbardziej osobisty. Wr\u0119cz emanuje biciem jej serca, oddaje wyobra\u017ani\u0119 i potencja\u0142 dzia\u0142ania, z jakim arystokratka przyst\u0105pi\u0142a, i z jakim zrealizowa\u0142a sw\u00f3j genialny w ka\u017cdym szczeg\u00f3le zamys\u0142. Odwaga architektoniczna, wdra\u017canie najnowocze\u015bniejszych w tamtych czasach rozwi\u0105za\u0144 technologii budowlanych, perfekcja i smak w doborze element\u00f3w wystroju i wyposa\u017cenia wn\u0119trz pa\u0142acu, optymalizowanie koszt\u00f3w pod k\u0105tem funkcjonalno\u015bci ca\u0142ego obiektu i otoczenia oraz nadzwyczajna troska o pi\u0119kno budowli i parku \u2013 bez ko\u0144ca mo\u017cna by\u0142oby wymienia\u0107 zalety fundatorki. Wszystkie one s\u0105 uwidocznione w listach i notatkach spisywanych przez Mariann\u0119.<\/span><\/p>\n <\/p><\/blockquote>\n Przypomnijmy, \u017ce od po\u0142o\u017cenia kamienia w\u0119gielnego (co przecie\u017c nie by\u0142o pocz\u0105tkiem idei lokowania rezydencji w\u0142a\u015bnie w Kamie\u0144cu) do zako\u0144czenia budowy up\u0142yn\u0119\u0142y trzydzie\u015bci cztery lata! Pa\u0142ac i park \u2013 jak ka\u017cde zreszt\u0105 domostwo \u2013 wci\u0105\u017c ewoluowa\u0142o pod wzgl\u0119dem funkcjonalno\u015bci i wyposa\u017cenia. Dramat rozkradania i spalenia pa\u0142acu w 1946 roku trwa\u0142 znacznie kr\u00f3cej\u2026 Ponownie podj\u0119ty wysi\u0142ek odbudowy i przywr\u00f3cenia do \u017cycia pa\u0142acu i parku trwa ju\u017c \u2013 albo\u2026 dopiero \u2013 dwana\u015bcie lat! \u015awi\u0119towanie jubileuszu 150-lecia przypad\u0142o w dziesi\u0105tym roku tych prac wymagaj\u0105cych pietyzmu, profesjonalizmu, pracowito\u015bci, determinacji oraz olbrzymich nak\u0142ad\u00f3w finansowych. Bez tych element\u00f3w sk\u0142adowych dzie\u0142o nie mia\u0142oby szans na spe\u0142nienie. W najlepszym przypadku istnia\u0142aby w Kamie\u0144cu Z\u0105bkowickim \u201etrwa\u0142a ruina\u201d, jakich wci\u0105\u017c i niestety wiele w bli\u017cszej i dalszej okolicy.<\/span><\/p>\n <\/p><\/blockquote>\n W 2014 roku odnotowano ponad 17,5 tysi\u0105ca zwiedzaj\u0105cych Pa\u0142ac Marianny Ora\u0144skiej w Kamie\u0144cu Z\u0105bkowickim. Ponad 73 tysi\u0105ce os\u00f3b przyby\u0142o tutaj przez rok 2022 i oko\u0142o 85 tysi\u0119cy w roku 2023. Wiele wskazuje na to, \u017ce rok 2024 pozwoli si\u0119gn\u0105\u0107 okolicy 100 tysi\u0119cy os\u00f3b wchodz\u0105cych na teren parku lub do wn\u0119trz pa\u0142acu, kt\u00f3ry w ostatnich dw\u00f3ch latach przeszed\u0142 wielk\u0105 metamorfoz\u0119. By\u0142o to mo\u017cliwe dzi\u0119ki wielkiej transzy \u015brodk\u00f3w pozyskanych w ramach Mechanizmu Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014 \u2013 2021, czyli tzw. Funduszy Norweskich. Bardzo du\u017ce dofinansowania od pocz\u0105tku realizacji programu odbudowy i rewitalizacji gmina uzyska\u0142a z program\u00f3w rz\u0105dowych Rzeczypospolitej Polskiej, Unii Europejskiej i samorz\u0105du Dolnego \u015al\u0105ska. Znacz\u0105cy i nieodzowny jest te\u017c systematyczny wk\u0142ad w\u0142asny bud\u017cetu gminy Kamieniec Z\u0105bkowicki. W chwili pisania tych s\u0142\u00f3w zabezpieczone s\u0105 dokumentacje projektowe umo\u017cliwiaj\u0105ce aplikowanie po kolejne wielomilionowe dotacje, dzi\u0119ki kt\u00f3rym odnowa pa\u0142acu b\u0119dzie mog\u0142a by\u0107 realizowana dalej. Opcjonalna data zako\u0144czenia kompleksowej odbudowy i rewitalizacji to rok 2030.<\/span><\/p>\n <\/p><\/blockquote>\n Jak wygl\u0105da pa\u0142ac i park Marianny Ora\u0144skiej w pierwszych dniach maja 2024 roku? Najlepiej jest przyjecha\u0107 do Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego i zobaczy\u0107 wszystko na w\u0142asne oczy. Album zdj\u0119\u0107 [ZOBACZ TUTAJ]<\/strong> <\/a>jest jedynie namiastk\u0105 wra\u017ce\u0144, z jakimi mo\u017cna wyj\u015b\u0107 st\u0105d po kr\u00f3tszym lub d\u0142u\u017cszym spacerze.<\/span><\/p>\n W\u0105tek osobisty\u2026<\/strong><\/span><\/p>\n <\/p>\n \u00a0<\/strong><\/span><\/p>\n\n
Nasza gmina (\u2026) realizuje na szerok\u0105 skal\u0119 proces odtworzenia wygl\u0105du pa\u0142acu i jego otoczenia, a w rezultacie doprowadzenia obiektu do stanu sprzed jego zniszczenia, co nast\u0105pi\u0142o zaraz po II wojnie \u015bwiatowej. Chcemy, aby w przysz\u0142o\u015bci pa\u0142ac, jak i jego otoczenie, sta\u0142y si\u0119 wizyt\u00f3wk\u0105 i chlub\u0105 Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego. Liczymy, \u017ce obiekt b\u0119dzie miejscem dozna\u0144 duchowych, ale te\u017c b\u0119dzie kreowa\u0142 nowe miejsca pracy i stanie si\u0119 czo\u0142ow\u0105 atrakcj\u0105 turystyczn\u0105 Dolnego \u015al\u0105ska i Polski<\/em> <\/span>\u2013 napisa\u0142 we wst\u0119pie do ksi\u0105\u017cki Marcin Czerniec<\/strong>, od 2006 roku w\u00f3jt, nast\u0119pnie burmistrz Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego.<\/span><\/h4>\n
\n
\n
To, kim jestem, prowadzi do dumy. To, co mam, prowadzi do chciwo\u015bci. To, czego pragn\u0119, prowadzi do po\u017c\u0105dania. W co wierz\u0119, prowadzi mnie do zbawienia<\/em><\/span> \u2013 tak\u0105 sentencj\u0119 poleci\u0142a umie\u015bci\u0107 na \u015bcianach sali kwietnej pa\u0142acu, o czym Marianna<\/strong> napisa\u0142a w li\u015bcie z 1881 roku.<\/span><\/h4>\n
\n
Uko\u0144czone dzie\u0142o stoi tam, jedyne w swoim rodzaju, (\u2026). Jest klejnotem i ozdob\u0105 tego pi\u0119knego regionu (\u2026). Dla widz\u00f3w jest to \u015bwiadectwo tw\u00f3rczo\u015bci artystycznej, dla mieszka\u0144c\u00f3w pa\u0142acu pomnik matczynej mi\u0142o\u015bci<\/em> <\/span>\u2013 m\u00f3wi\u0142 w 1888 roku Albrecht \u2013 syn Marianny Ora\u0144skiej<\/strong> w 50. rocznic\u0119 rozpocz\u0119cia budowy pa\u0142acu w Kamie\u0144cu.<\/span><\/h4>\n
\n
Dzie\u0142o odbudowy Pa\u0142acu Marianny Ora\u0144skiej ju\u017c jest dla mieszka\u0144c\u00f3w Gminy Kamieniec Z\u0105bkowicki powodem do satysfakcji. W przysz\u0142o\u015bci, obok innych wa\u017cnych projekt\u00f3w, stanowi\u0107 mo\u017ce ko\u0142o zamachowe rozwoju i unikaln\u0105 w skali og\u00f3lnopolskiej wizyt\u00f3wk\u0119 regionu. Odbudowa, odtworzenie, renowacja i rewitalizacja skarbu powierzonego nam przez histori\u0119 stawia nasz\u0105 spo\u0142eczno\u015b\u0107 w w\u0105skim kr\u0119gu piastun\u00f3w wyj\u0105tkowego dziedzictwa architektury, przyrody i sztuki. Pi\u0119kno pa\u0142acu i otaczaj\u0105cego go parku przyci\u0105ga wzrok i budzi wyobra\u017ani\u0119 coraz liczniej odwiedzaj\u0105cych nas go\u015bci<\/em><\/span> \u2013 podsumowuje burmistrz Kamie\u0144ca Z\u0105bkowickiego Marcin Czerniec<\/strong>.<\/span><\/h4>\n
\n
RELACJA: Krzysztof Kotowicz <\/strong><\/span>\/ www.kotowicz.pl<\/a><\/b><\/pre>\n