Ostatni okres twórczości austriackiego kompozytora Josepha Haydna to czas pracy nad wielkimi religijnymi dziełami wokalno-instrumentalnymi – oratoriami i opracowaniami cyklów mszalnych.
Źródłem inspiracji dla Haydna w pracy nad „Stworzeniem świata” stała się starotestamentowa Księga Rodzaju. Autorem libretta był austriacki dyplomata Gottfried van Swieten. Kolejne fragmenty opowiadają historię stworzenia świata, zwierząt i człowieka. Haydn przeznaczył swoje dzieło na trzy głosy solowe (sopran, tenor i bas), chór i orkiestrę.
Jedno z nich, prawdziwą perłę późnego klasycyzmu, usłyszymy w Narodowym Forum Muzyki pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. W pierwszej części śpiewacy reprezentują archaniołów: Gabriela, Uriela i Rafaela, a w części trzeciej – Adama i Ewę. Do najbardziej znanych ogniw tego oratorium należy to odpowiadające słowom: „Niechaj się stanie światłość!”. Wyraziste, zaakcentowane gwałtowną zmianą dynamiki przejście od symbolizującej chaos i mrok tonacji c-moll do C-dur robi wielkie wrażenie. Twórca w efektowny i często dowcipny sposób przedstawił w oratorium również zwierzęta. Usłyszymy m.in. ptasie trele czy ryki lwów.
Sława, jaką cieszył się Haydn, sprawiła, że bilety na prawykonanie Stworzenia świata w marcu 1799 roku w wiedeńskim Burgtheater rozeszły się w mgnieniu oka. Dzieło to tylko za życia kompozytora prezentowane było mniej więcej czterdzieści razy. Grano je w Niemczech, Anglii, Włoszech, Szwecji, Hiszpanii, Rosji, a nawet w Stanach Zjednoczonych. Utwór nigdy nie wypadł z repertuaru. Obecnie jest wykonywany zarówno przez artystów profesjonalnych, jak i przez amatorów.
Koncert „Stworzenie świata” – niedziela – 11 lipca 2021 – godz. 18:00 – Narodowe Forum Muzyki – Wrocław
