Stabat Mater to ostatni kompletny utwór krótko żyjącego G. B. Pergolesiego (1710-1736). Komponując dzieło artysta poszukiwał nowych środków muzycznej ekspresji czego słuchacz może doświadczyć choćby w VI części utworu – Vidit suum (fragment sugestywnie oddaje przedśmiertne westchnienia Jezusa na krzyżu). Stabat Mater zamówił książę Maddaloni, znawca stylu muzyki A. Scarlattiego. Pergolesi tak bardzo przejął się zadaniem, że tuż po ukończeniu partytury zdjęła go gorączka – nawrót choroby, która niebawem stała się przyczyną jego śmierci.
Jednym z powodów ogromnej popularności utworu zwłaszcza w drugiej połowie XVIII w. jest sposób traktowania przez kompozytora harmonii – artysta zasłynął stosowaniem opóźnień i spowalnianiem oczekiwanego przez słuchacza rozwiązania akordów. Innym atutem jest styl kompozycji, określony mianem „galant”, dla którego melodyjność i gracja stanowiły główne determinanty kształtu kompozycji. Za czasów Pergolesiego zarzucano jego melodiom zbytnią frywolność i prowokacyjność. Jednak o ile pod względem melodycznym Pergolesi wyszedł poza pęta konwencji, o tyle jego warsztat kompozytorski osadzony jest na solidnym gruncie muzyki barokowej. Zauważyć to można we wplecionych w konstrukcję fugach.
To właśnie Stabat Mater G.B. Pergolesiego usłyszymy w niedzielę 15 września 2013 r. o godz. 19:00 w kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w Starym Wielisławiu. Ani miejsce, ani czas koncertu nie zostały wybrane przypadkowo. Tego dnia Kościół obchodzi święto Matki Boskiej Bolesnej nawiązujące do faktu duchowego współcierpienia Maryi z Odkupicielem, a to właśnie wizerunek Matki Boskiej płaczącej pod krzyżem był inspiracją dla kompozytora tworzącego dzieło. Wydarzenie to odbędzie się w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Muzycznego. Wystąpią: Magdalena Kulig, Aleksandra Kubas-Kruk oraz zespół Bydgoszcz Baroque Ensemble. Ciekawostką niedzielnego koncertu będzie instrument o nazwie teorba – to lutnia basowa, szarpany instrument muzyczny o długiej szyjce i podwójnej główce. Na instrumencie zagra doskonały muzyk – Anton Birula. Koncert poprowadzi niezwykły gość Festiwalu – Olgierd Łukaszewicz. To znany aktor filmowy i teatralny.
Sopranistka Aleksandra Kubas-Kruk, którą po raz pierwszy w tym roku usłyszymy podczas Dolnośląskiego Festiwalu Muzycznego jest absolwentką wrocławskiej Akademii Muzycznej oraz wiedeńskiego Uniwersytetu Muzycznego. Brała udział w wielu kursach mistrzowskich u uznanych profesorów: T. Żylis-Gara, C. Richardson, I. Kremling, P. Tschaplik, M. Habela, S. Vittucci, R. Resnik. Jest laureatką licznych nagród ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów wokalnych, m.in.: Nagroda Specjalna na 48. Międzynarodowym Konkursie Wokalnym (Tuluza), I Nagroda i Nagroda Fundacji im. B. Sokorskiej dla Najlepszego Głosu Koloraturowego na VII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. St. Moniuszki (Warszawa), I Nagroda na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. S. Kruszelnickiej (Lwów), I Nagroda na VII Międzynarodowym Konkursie im. K. Szymanowskiego (Łódź), I Nagroda i Nagroda Specjalna na IV Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym H. Halskiej-Fijałkowskiej (Wrocław), Nagroda Publiczności i Nagroda dla Najmłodszego Uczestnika Finału na III Międzynarodowym Konkursie Wokalnym (Malmö), Nagroda Specjalna na XXXIX Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. T. dal Monte (Treviso). W 2009 roku została laureatką Teatralnej Nagrody Muzycznej im. J. Kiepury w kategorii Najlepsza Śpiewaczka oraz Wrocławskiej Nagrody Muzycznej (Muzyka Poważna). Od 2008 r. jest solistką Opery Wrocławskiej. W czerwcu 2011 r. artystka zadebiutowała w Teatrze Bolshoi w Moskwie – od tego czasu z nim współpracuje. Oprócz partii operowych wykonuje repertuar oratoryjny i pieśniarski koncertując w kraju i za granicą.
Warto jeszcze poświęcić kilka zdań kompozytorowi. Giovanni Battista Pergolesi należał do czołowych kompozytorów włoskiej opery komicznej pierwszej połowy XVIII w. Artysta pochodził z rodziny szewców. Był słabego zdrowia – chorował na gruźlicę, miał też problemy z chodzeniem. Zaraz po ukończeniu szkoły w 1731 r. Pergolesi skomponował swoją pierwszą operę – La conversione e morte di San Guglielmo. Dzieło odniosło tylko częściowy sukces, jednak młodym kompozytorem zainteresował się książę Neapolu, Fernando Colonna Stigliano. Arystokrata zatrudnił artystę na swoim dworze jako maestro di capella. W 1732 r. Neapol nawiedziło trzęsienie ziemi, po którym arcybiskup poprosił Pergolesiego o skomponowanie mszy pokutnej. Prośba zaowocowała serią kompozycji religijnych na głosy solowe, chór i orkiestrę. Głównym, powstałym wówczas utworem był Stabat Mater. W świecie operowym kompozytor nigdy nie doczekał się uznania, za to w muzyce kościelnej m.in. dzięki Stabat Mater odniósł niezaprzeczalny sukces.
Dolnośląski Festiwal Muzyczny, o którym już wielokrotnie informowaliśmy w Portalu VVENA.PL to także inne wydarzenia muzyczne w nadchodzącym miesiącu. Po jazzowym sierpniu przed nami wrzesień z klasyką. W sobotę 14 września 2013 r. o godz. 12:00 oraz w sobotę 28 września 2013 r. o godz. 12:00 odbędą się w Teatrze Zdrojowym w Polanicy koncert z elementami warsztatu matinée. Z kolei w niedzielę 29 września 2013 r. o godz. 19:00 czeka nas koncert kameralny niemieckiej muzyki barokowej w kościele w Szalejewie Górnym.
Dolnośląski Festiwal Muzyczny to wydarzenie trwające niemal cały rok. W jego programie znajdują się zarówno koncerty muzyki klasycznej jak i jazzowej. Swój repertuar zaprezentują uznani artyści oraz młodzi ambitni i zdolni muzycy. Jednym z pomysłodawców, a także dyrektorem festiwalu jest Magdalena Kulig, o część artystyczną wydarzenia troszczy się Magdalena Blum.
Ewa Chalecka
Komentarze 1