Zmysł wzroku pozwala rejestrować to, co widzialne. Nie oznacza to jednakże dogmatu, w myśl którego rzeczywistością jest jedynie to, co widoczne, a nawet tego, że widząc poznajemy wszystko.
Lepiej wiedzą o tym zmagający się z problemami krótko czy dalekowzroczności, ale jeszcze więcej mogliby powiedzieć niedowidzący lub niewidzący zupełnie. Nawet wśród ostatnich wymienionych można jeszcze wskazać na szczególne doświadczenie osób, które wzrok straciły z czasem w wyniku jakichś okoliczności losowych czy wynikających z niedomagań zdrowotnych. Absolutnie trudnym do opisania jest stan ludzi, którzy nie widzą od urodzenia. Wszystkie to – jakże różne – aspekty niedostatku zmysłu wzroku stały się przedmiotem ekspozycji „Zobaczyć niewidzialne”, jaką – zgodnie z zapowiedzią VVENA.PL – jeszcze do jutra, czyli do 31 października 2016 r. można obejrzeć w Galerii Biblioteki Publicznej Gminy Dzierżoniów w Mościsku.
Na wystawach zazwyczaj nie wolno dotykać eksponatów – tutaj właśnie dotykanie jest wręcz koniecznością. Prezentowane przedmioty uzmysławiają zwiedzającym, że otaczająca nas rzeczywistość ma wymiar nieograniczający się tylko do widocznych wrażeń, ale składa się z faktów i doznań, o jakich można dowiedzieć się innymi zmysłami. Dotyk – w przypadku fraz pisanych alfabetem Braille’a. Słuch – udostępniający treści tekstów czy brzmienia przestrzeni. Te dwa strumienie pozwalają niewidzącym zetknąć się z tym, co dla widzących jest dostępne bez większego wysiłku. Co więcej, nawet „bawiąc się” w eksperyment niewidzenia (poprzez zamknięcie oczu czy zgaszenie światła) i tak nie doznamy tego wysiłku i zarazem tego niebywałego pola wyobraźni, jakie pojawiać się w muszą w umyśle i sercu niewidzących.
Wystawa prezentowana w Mościsku, skromna w wymiarze postrzeganym wzrokiem, jest nieprzebrana w treść właśnie dzięki szansie, jaką daje widzącym, aby choć na chwilę znaleźli się w tym samym świecie, w jakim na co dzień przebywają osoby z dysfunkcjonalnością wzroku. Ekspozycja „Zobaczyć niewidzialne” trafia swoim tytułem w samo sedno zjawiska, jakim jest prawda o tym, że widzenie nie kończy się na patrzeniu bowiem oczy nie widzą wszystkiego.
Krzysztof Kotowicz
