„Cysterskie klasztory na Śląsku, czerpiące swe wzory bezpośrednio z dokonań klasztorów saksońskich, odgrywały nieocenioną rolę w krzewieniu nowych form gospodarowania, przyczyniając się do szybkich przemian ekonomicznych regionu i wzrostu jego zamożności. Stanowiły także ośrodki propagujące nowoczesne wzorce kulturowe, skutkujące podnoszeniem się poziomu cywilizacyjnego.”
Cytowane słowa pochodzą z nowej książki, której promocja miała miejsce w miniony poniedziałek w Kamieńcu Ząbkowickim. „Szlak cysterski na Dolnym Śląsku w dokumencie archiwalnym” to pod względem edytorskim starannie wydana pozycja bibliofilska, w której otrzymujemy skondensowaną wiedzę na temat najważniejszych punktów na polskiej mapie zakonu cystersów. Ich lokacje i funkcjonowanie w każdym z tych miejsc pozostawiło ślady wysokiej kultury szczególnie w sferze architektury i sztuki. Henryków, Kamieniec Ząbkowicki, Bardo, Lubiąż, Trzebnica, Krzeszów i Henryków są po dzień dzisiejszy obiektami podziwianymi zarówno przez znawców nowoczesnych rozwiązań architektonicznych, jak i najbardziej wysmakowanych estetów. Świątynie i klasztory, konstrukcja ich brył, wnętrza ubogacone dziełami malarstwa i nadzwyczajnymi wytworami rękodzieła, choć przechodziły przez nie wichury dziejowe, nadal są magnesem tak dla osób poszukujących przestrzeni dla medytacji, jak i dla ludzi pragnących ujrzeć niekwestionowane skarby kultury materialnej.
Są oni, zapewne w intencji autorów, adresatami wydanej właśnie książki-albumu. Na ponad 100 stronach Janusz Gołaszewski, Bartosz Grygorcewicz oraz Ivo Łaborewicz zawarli esencjonalne, ale też bardzo wyczerpujące opisy wspomnianych wyżej zespołów klasztornych. Poszczególne teksty skupione na architekturze i wystroju kolejnych obiektów wzbogacone ikonografią serwowaną minimalistycznie (bo w wersji czarno-białej) dostarczają czytelnikom prawdziwego kompendium wiedzy w oparciu o profesjonalnie opracowane materiały źródłowe z zasobów Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Prezentacja książki odbyła się w siedzibie oddziału Archiwum Państwowego w Kamieńcu Ząbkowickim. Poza autorami albumu głos zabrał ks. proboszcz Wojciech Dąbrowski, który interesująco opowiadał o kamienieckich skarbach cystersów. Gośćmi uroczystości byli samorządowcy, w tym wójt gminy Kamieniec Ząbkowicki Marcin Czerniec oraz radni sejmiku dolnośląskiego Grażyna Cal i Zbigniew Szczygieł.
Akcentem nadzwyczajnym spotkania był program muzyczny wykonany przez troje wybitnych artystów. Kilkudziesięciominutowy repertuar w wykonaniu sopranistki Małgorzaty Godek, mezzosopranistki Magdaleny Cornelius i akompaniującego im na fortepianie Thomasa Corneliusa był perfekcyjnym rekonesansem po dziełach wybitnych kompozytorów. Mogliśmy m.in. usłyszeć dwa utwory sprzed ponad 200 lat temu na zlecenie kamienieckich cystersów, których odkryte niedawno partytury napisane były na pełny zespół orkiestrowy. Jak ujawnił w trakcie konferencji ks. Wojciech Dąbrowski, karty z oryginalnymi zapisami nutowymi tych i kilku innych utworów znalezione zostały podczas renowacji kamienieckiego kościoła parafialnego. Dzięki życzliwości przyjaciół parafii udało się te dokumenty skatalogować i zarchiwizować. Kolejnym etapem była praca muzyków, którzy skonwertowali dwa utwory dla solistek i pianisty.
Krzysztof Kotowicz
