Twórcy tego, co nazywamy „szopkami” mieli na względzie potrzebę wizualizowania prawd wiary. Uważali bowiem, że przyjście na świat Jezusa Chrystusa stanowiło jedno z najważniejszych wydarzeń w historii ludzkości. Rzeźbiąc, malując, budując figurki i całe sceny opisujące Boże Narodzenie, byli przeświadczeni, że należy ten fakt nie tylko utrwalić w świadomości, ale niejako aktualizować jego przesłanie, by odnosiło się do konkretnych warunków, w jakich żyje człowiek.
W ten sposób mówił o tej szczególnej formie przeżywania Bożego Narodzenia ks. prof. Tadeusz Fitych podczas spotkania z mieszkańcami Barda. Wieczór zorganizowany przez Centrum Kultury oraz Stowarzyszenie „Bardo. Kultura” połączony był z wystawą prac i podsumowaniem konkursu szopek organizowanego w Bardzie od wielu lat. Bardo jest bowiem jednym z tych miast, w których już w XVII wieku powstała duża szopka betlejemska. Miasto, leżące współcześnie na pograniczu polsko-czeskim, było jednym z ośrodków, w których zbudowana też została szopka ruchoma, której aktualną wersję można podziwiać odwiedzając Sanktuarium Maryjne w Bardzie.
Spotkanie, które odbyło się w minioną sobotę profesjonalnie prowadziła Beata Szewczyk, która nadała temu wieczorowi klimat naturalnej i ciepłej rozmowy z gościem, którym był ks. prof Tadeusz Fitych. Prowadząc niejako wywiad „na żywo” zachęcała prelegenta do opowiadania o bardzo bogatej – jak się okazało – tradycji komponowania i budowania szopek betlejemskich. Przy pomocy prezentacji muldimedialnych, ale przede wszystkim podczas bardzo starannie formułowanych fraz, Ksiądz Profesor ukazał historię i znaczenie „szopek”, które – jego zdaniem – powinny być nazywane „betlejemkami”, aby nie kojarzyć dzieł ludzkiej wyobraźni z popularnymi formami prześmiewczych widowisk scenicznych. Nawiązywał przy tym do kolejnych etapów zmian społecznych i religijnych na terenie obecnego pogranicza polsko-czeskiego, których emanacją były m.in. plastyczne formy upamiętniania narodzin Chrystusa. Pasjonująca opowieść mogłaby zapewne trwać dłuże, ale ze względu na ograniczenia czasowe, można było zmieścić tylko najważniejsze wiadomości. Program wieczoru był ubogacony śpiewem kolęd w wykonaniu bardzkiego zespołu „Wiolinek”, który pięknymi brzmieniami ocieplał całe spotkanie. Na zakończenie prelegent otrzymał w podziękowaniu kwiaty, a Michał Rajczakowski wręczył egzemplarz wydrukowanej niedawno malowanej bardzkiej szopki rozkładanej. Michał Rajczakowski to artysta-plastyk, emerytowany nauczyciel plastyki i przewodniki sudecki. Wraz z Beatą Szewczyk 15 lat temu był inicjatorem organizowania Konkursu i Wystawy Szopek i Prac Plastycznych w Bardzie.
Należy dodać, że ks. prof. Tadeusz Fitych jest absolwentem Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od 1986 r. był współpracownikiem Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie. Prowadził studia i prace badawcze m.in. na uniwersytetach włoskich, niemieckich i austriackich. Jest pomysłodawcą i wiceprezesem Federacji Bibliotek Kościelnych „FIDES”. Uczestniczył w Synodzie Biskupów w 1991 r. był też – jako dyplomata – sekretarzem prezydenta Rady Konferencji Episkopatów Europy. Pełnił też posługę duszpasterską oraz pracę naukowo-badawczą w pilotażowym osiedlu ekumenicznym (Ökumenische Lebenszentrum) w Ottmaring k/Augsburga. Ks. Tadeusz Fitych brał udział w II polskiej wyprawie naukowej do spraw krytycznej edycji akt nuncjatury polskiej w Rzymie. Występował jako prelegent na wielu kongresach krajowych i zagranicznych, opublikował szereg książek oraz ponad 250 artykułów i recenzji. Jest autorem wystaw i fotografii artystycznych. Po 15-letniej służbie Kościołowi w Europie, zamieszkał w Kudowie Zdroju. Należy do grona ponad 150 osób z kręgu ludzi nauki, kultury, sztuki i biznesu, którzy otrzymali certyfikat „Asylum Glacense” i zamieszkali na Ziemi Kłodzkiej. Na co dzień jest prezbiterem Diecezji Świdnickiej, członkiem szeregu towarzystw naukowych w Polsce, Niemczech i Republice Czeskiej. Jako naukowiec jest ekspertem w dziedzinie historii dziejów teologii, dyplomacji, kultury i duchowości i specjalistą w dziedzinie dyplomacji watykańskiej. Od kilku lat w czterech krajach Europy Środkowej prowadzi badania nad małą architekturą sakralną i publikuje swój dorobek m.in. w dwujęzycznym serwisie internetowym „Boże Młyny”. Wortal ten stanowi jeden z najbogatszych zasobów informacyjnych na temat tzw. „małej architektury sakralnej” w Polsce.
Spotkanie w Bardzie było namiastką bogactwa intelektualnego oraz szczególną formą przekazu prawd wiary, a więc i duchowym ubogaceniem. Miasto Cudów, jak mówi się o Bardzie, faktycznie ma w sobie tę szczególną aurę, która emanowała na uczestników spotkania.
Krzysztof Kotowicz
