Kim jesteśmy? Czym jesteśmy? Co czyni nas takimi, jakimi jesteśmy? Dlaczego nie wszyscy jesteśmy tacy sami? Przyjrzyjmy się dwóm osobom, których życie związane jest z tym miastem i regionem.
Niewiele jest wyższych żydowskich komplementów, które można komuś powiedzieć, niż nazwanie go Mensch. Oczywiście prawdziwy Mensch byłby zbyt skromny, by chcieć być komplementowanym. Mensch to osoba, na której można polegać. To osoba, która postępuje z honorem i uczciwością. Ale ten termin w jidysz oznacza coś więcej: sugeruje również kogoś, kto jest uprzejmy i troskliwy. Rabin Neil Kurshan, charakteryzuje to jako „odpowiedzialność połączoną ze współczuciem, poczucie, że własne potrzeby i pragnienia są ograniczone przez potrzeby i pragnienia innych ludzi. Mensch działa z powściągliwością i pokorą, zawsze wrażliwy na uczucia i myśli innych”.
Mensch – Salman Schocken, zbudował nowatorski sklep w Wałbrzychu. Schocken był wizjonerskim przedsiębiorcą, który zdemokratyzował konsumpcję, udostępnił towary i usługi tysiącom ludzi, którzy nigdy wcześniej nie mieli do nich dostępu. Jego imponujące, postępowe, modernistyczne sklepy umożliwiły ludziom pracy zakup dobrej jakości produktów po przystępnych cenach i ożywiły miejski profil miasta. Rozumiał konieczność ulepszania świata – dla wielu, nie dla nielicznych. Samodzielnie wykształcony niemiecki żydowski humanista, który może być dzisiaj dla nas ogromną inspiracją.
Josef Mengele M.D. uciekł z Auschwitz wraz z postępem Armii Czerwonej i został naczelnym lekarzem w KL Groß Rosen, kilka kilometrów od Wałbrzycha. Był lekarzem, który wykorzystywał innych ludzi do dziwacznych, bezwartościowych naukowo „eksperymentów”. Lekarzem, który przyjął możliwość „pracy” w Auschwitz. Lekarzem, który z uśmiechem na twarzy i arią Verdiego decydował o tym, kto będzie żył, a kto umrze. Był lekarzem, który nigdy nie zwątpił w wartość i zasadność tego, co robił. Był lekarzem, ale nie był Mensch.
Spektakl „Mensch” – sobota – 11 lutego 2023 – godz. 17:00 / niedziela – 12 lutego 2023 – godz. 19:00 – Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego – Wałbrzych
