Jeden z największych kompozytorów I Rzeczypospolitej jest postacią równie wybitną, co tajemniczą. Nie wiemy prawie nic o jego życiu, nie znamy nawet dat urodzenia i śmierci Mikołaja Zieleńskiego.
Jesteśmy pewni, że w 1611 roku, zaledwie rok po opublikowaniu przełomowych nieszporów maryjnych Monteverdiego, wielki zbiór dzieł Polaka wydrukowano w przodującej w Europie w dziedzinie sztuki Wenecji. Dwa tomy wydane w oficynie Jacopa Vincentiego – Offertoria totius anni i Communiones totius anni – zawierają kompozycje przeznaczone na cały rok liturgiczny. To nie tylko muzyczne opracowania zmiennych części mszy, utwory na ofiarowanie darów i komunię świętą, lecz także psalmy, responsoria, pieśni religijne, Magnificat oraz trzy instrumentalne fantazje. Znajdujemy w nich wszystkie ważniejsze style i techniki muzyki tamtego czasu. Nadzwyczajny dwunastogłosowy, trzychórowy kantyk Maryi wymaga sporej obsady, do wykonania communiones potrzeba solistów radzących sobie z wirtuozowskimi partiami solowymi i duetami, z kolei motety pod względem stylu i koncepcji formy ewidentnie przywodzą na myśl utwory słynnego Giovanniego Gabrielego. Offertoria to z kolei efektowne kompozycje na siedem lub osiem głosów, wszystkie napisane w technice polichóralnej: dwa chóry dialogowały ze sobą, a w muzyce uwzględniona była przestrzenność świątyni – dwie grupy śpiewaków stały w różnych miejscach kościoła.
Pełne blasku dzieła wykona Wrocław Baroque Ensemble pod batutą Andrzeja Kosendiaka. Podczas koncertu Wrocław Baroque Ensemble zabrzmią dzieła wydanego w 1611 roku w Wenecji zbioru Offertoria et communions totius anni Mikołaja Zieleńskiego. Dzieło tego kompozytora w sposób szczególny związane jest z Wrocławiem, bowiem to w tutejszej Bibliotece Miejskiej do 1942 roku przechowywany był jedyny na świecie kompletny zestaw ksiąg głosowych składających się na wenecką edycję.
Koncert „Mikołaj Zieleński i święci Wrocławia” – niedziela – 25 czerwca 2023 – godz. 20:00 – kościół pw. św. Stanisława, Doroty i Wacława (pl. Wolności 3) – Wrocław
Foto: Łukasz Rajchert
